مسواک چوبی چیست و چه فوایدی دارد؟

بهداشت دهان و دندان یکی از مسائل مهم روزمره ما محسوب می‌شود که حاضریم برای آن هزینه پرداخت کنیم. اما برای این امر ما ازچه ابزارهایی استفاده می‌کنیم. مسواک و خمیردندان ساده‌ترین‌ها هستند. اما ممکن است یک‌بار هم که شده نام چوب مسواک به گوش شما خورده باشد.

اگر یک‌بار مسواک چوبی را از نزدیک دیده باشید می‌دانید که این نوع مسواک در دل طبیعت رشد می‌کند. طی سالیان اخیر استفاده از مسواک چوبی در اروپا رایج شده و تبلیغات مختلفی در داروخانه‌ها و مراکز آرایشی بهداشتی برای آن انجام می‌شود.

ممکن است برایتان سؤال شود که این نوع مسواک دقیقاً چگونه تهیه می‌شود و چه خواصی دارد؟ یا بهتر نیست آن را جایگزین مصرف روزانه از مسواک و خمیردندان کنیم؟ برای خرید مسواک چوبی اقدام کنیم یا خیر؟ در این مقاله سعی می‌کنیم اطلاعات جامعی درباره مسواک چوبی به شما بدهیم تا از اثرات شگفت‌آور آن آگاه شوید.

معرفی مسواک چوبی سنتی

چوب مسواک یا (Arak) که در زبان فارسی آن را اراک می‌خوانند، یکی از مواد مؤثر در بهداشت دهان و دندان است. سازمان بهداشت جهانی استفاده از مسواک گیاهی را توصیه کرده است؛ چرا که تأثیر مثبت چوب مسواک بر پاتوژن‌های پوسیدگی دندان ثابت شده است.

گیاه مسواک درختچه‌ای از خانواده (سالوادورسه) با نام علمی (سالوادور پرسیکا) و نام عمومی مسواک است. این گیاه بومیِ نواحی جنوب ایران است و برگ، میوه، دانه، پوست و ریشه آن مصارف درمانی بسیاری دارد. ریشه این گیاه چوبی مانند رشته‌های مسواک است و بیش از ۱۴۰۰ سال است که در بسیاری از کشورها برای پاکیزه کردن دندان از آن استفاده می‌شود.

اراک درختچه‌ای با حدود ۳ متر ارتفاع است که شاخه‌های زیادی دارد و شاخه‌ها به سمت زمین خمیده هستند. این درختچه همیشه سبز است و چوبی رشته مانند دارد. جالب است بدانید به این مسواک‌ها چوب مسواک پیامبر هم می‌گویند، چون پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) اولین معرف و توصیه‌کننده این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده است.

فواید چوب مسواک

چوب مسواک دارای اثر آرام‌بخش است و این یعنی استفاده آن قبل از خواب به خواب آرام شما هم کمک می‌کند. تحقیقات مربوط به اثرات فارماکولوژیک در زمینه چوب مسواک، اثرات ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی، ترمیم‌کنندگی زخم و اثرات آرام‌بخشی آن را به اثبات رسانیده است.

درخت مسواک به دلیل دارابودن ترکیباتی نظیر «تری متیل آمین»، «الکالوئید‌های سالوادرین»، «کلراید»، «فلوراید»، روغن خردل، ‌ویتامین C‌، صمغ، مقدار کمی «تانین» و «استرول» اثر ضدباکتری، ضد تب و ضد تحریک لثه دارد. از سویی دیگر ساقه‌ها و ریشه‌های این گیاه بافت لیفی دارد و به‌راحتی روی دندان‌ها سائیده می‌شود.

بعضی از چوب‌های جویدنی ترکیبات قلیایی ضدباکتری دارند و نتایج پژوهش‌های اخیر روی درخت مسواک در باکتری‌های دهانی نشان داد که عصاره «خاماین» چوب اثر بازدارندگی در مقابل رشد باکتری‌های دهانی دارد. بر اساس اطلاعاتی که راجع به ترکیبات شیمیایی و خصوصیات دارویی چوب مسواک ارائه شده است، این گیاه به دلیل فلوراید بالا، اثر ضد پوسیدگی قوی دارد. همچنین استفاده منظم و مرتب از چوب‌های مسواک ممکن است موجب کنترل تشکیل و فعالیت پلاک‌های دهان و دندان شود.

اثر ضدپوسیدگی مسواک چوبی عربی

در گیاه مسواک ترکیبات گوگردی، تاننی و ایزوسیانات وجود دارد که باعث خاصیت قوی ضدپوسیدگی دندان در ساقه‌های گیاه شده است. طی تحقیقاتی مشخص شد در بزاق دهان افرادی که از چوب مسواک استفاده می‌کنند مقداری مواد، املاح و یون‌های باارزش وجود دارد که می‌تواند با چندین مکانیسم در جلوگیری از بیماری دهان بسیار تأثیرگذار باشد. املاح موجود در چوب مسواک به‌راحتی و در زمان بسیار کوتاه در بزاق حل می‌شوند.

تأثیر مفید مسواک چوبی روی معده

با خرید مسواک چوبی فواید بسیاری به جسمتان می‌رسانید. مسواک زدن با این چوب بعد از صرف غذا، باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شود و هوای داخل معده را که مانع هضم غذاست خارج می‌کند.

چرا مسواک چوبی قدیمی را انتخاب کنیم؟

باوجوداینکه دانش‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان به‌صورت روزآمد در سطح دنیا در حال پیشرفت است، اما شاهد افزایش پوسیدگی‌های دندانی و بیماری‌های لثه هستیم که مهم‌ترین علت آن، استفاده وسیع قندها در مواد خوراکی، کمبود فلوراید و کلسیم در تغذیه و نبود مراقبت‌های بهداشتی است. با ابن وجود که امروزه استفاده از گیاه مسواک برای تمیزکردن، استحکام و جلوگیری از پوسیدگی دندان توصیه شده است.

مطالعات بسیاری نشان داده است که اثر ضدباکتری، ضدپوسیدگی، ضد پلاک و ضدقارچی این چوب‌ها از طریق واکنش‌های مکانیکی و شیمیایی ایجاد می‌شود.

جایگزینی برای خرید خمیردندان

زمانی که اقدام به خرید خمیردندان می‌کنیم، می‌دانیم که دارای فلوراید و مواد ساینده است که مواد ساینده به برداشت جرم از روی دندان‌ها کمک می‌کند. عوامل ضدباکتریایی، مواد کف‌کننده، مواد نگهدارنده و مواد طعم‌دهنده ترکیبات دیگر خمیردندان‌ها هستند. دقت کنید که چوب مسواک هم مسواک است و هم به طور طبیعی مواد محلول در خمیردندان را داراست.

بعلاوه چوب مسواک فاقد مواد شیمیایی نگهدارنده و طعم‌دهنده است. مطالعات بسیاری نشان داده که اثر ضدباکتری، ضدپوسیدگی، ضد پلاک و ضدقارچی این چوب‌ها از طریق واکنش‌های مکانیکی و شیمیایی ایجاد می‌شود.

طرز استفاده از چوب مسواک

هر قطعه از چوب را به مدت یک روز در آب قرار دهید، و سپس پوست همان قسمت را جدا کنید. به‌این‌ترتیب فیبرهای طولی این ساقه به شکل برس مویی ظریفی در می‌آید که آن را به‌آرامی روی دندان‌ها می‌کشند. با این عمل ضمن مسواک شدن دندان‌ها مواد مختلف این چوب در بزاق حل و آثار مختلف آن در دهان، لثه و دندان‌ها مشاهده می‌شود. اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، طرز مسواک زدن دندان مصنوعی را در مادامون مگ بخوانبد.

سوالات متداول