سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟
دربارۀ سندرم پیش از قاعدگی احتمالاً در شبکه‌های اجتماعی یا در حین صحبت با پزشک زنان شنیده‌اید، یعنی همان نشانه‌ها و علائمی که پیش از دوران قاعدگی با نوسانات هورمونی می‌تواند شما را تا مرز خستگی، فشار روحی، ناراحتی، پرخوری یا حتی خواب‌آلودگی ببرد.
معمولاً اینجور وقت‌ها هر کسی نسخۀ خودش را دارد. از مراعات کردن در رژیم غذایی تا ورزش یا حتی تنظیم ساعت خواب از جمله پیشنهاداتیست که در این بازۀ زمانی باید به آن توجه کنید، اما کدام یک واقعا علمی است و نتیجه می‌دهد؟
اگر چنین سوالی دارید و هنوز با سندروم پیش از قاعدگی و علائمش به صورت علمی آشنا نشدید، پنج دقیقه از وقتتان بگذارید و این مقاله را بخوانید تا اطلاعاتی مفید و علمی کسب کنید.
سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی که به PMS (Premenstrual syndrome) مشهور است، شامل علائم و نشانه‌هایی است که پیش از دوران قاعدگی به دلیل نوسانات هورمونی رخ می‌دهد. این علائم از پرخوردی و خواب‌آلودگی موقت تا احساس افسردگی و نوسانات شدید خلقی، اختلالات تیروئید و اضطراب فراگیر را شامل می‌شود و با پایان دوران پریود فروکش می‌کند. اگر در مورد استفاده از تامپون در دوران پریودی سوال دارید مقاله تامپون چیست را مطالعه نمایید.
سندروم پیش از قاعدگی با آزمایش قابل تشخیص نیست و تنها شامل علائمی می‌شود که یا پزشکتان باید تشخیص دهد و یا خودتان باید سه تا چهار دوره نشانه‌هایتان را ثبت کنید تا الگویی از تغییرات رفتاری‌تان داشته باشید.
علائم و نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی
علائم سندروم پیش از قاعدگی مختلف است و همانطوری که گفتم ممکن است شخص به شخص فرق داشته باشد، در نتیجه اگر سه ماه نشانه‌های خودتان را یادداشت کنید، الگوریتم PMS شخصی‌تان را پیدا میکنید ولی به صورت کلی نشانه‌های زیر در روزهای پیش از قاعدگی و حین آن به عنوان مهم‌ترین نشانه‌های PMS شناخته می‌شود:
- احساس افسردگی، غم و ناراحتی
- تنش، استرس و اضطراب بدون دلیل
- واکنش‌های سریع مانند عصبانیت یا گریه
- بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی شدید همراه با خستگی به صورت کلی اختلال در خواب منظم)
- کاهش یا تغییر در میل جنسی
- درد مفاصل و عضلات پا و زانو، درد مهره‌های کمر و شروع دردهای خفیف زیر شکمی
- بزرگ شدن پستان همراه با درد یا حساسیت شدید
- تغییرات پوستی و بروز آگنه
چرا تغییرات هورمونی و نوسانات خلقی؟
احتمالاً بعد از آشنایی با این علائم و نشانه‌ها این سوال برایتان پیش آمده که دلیل سندروم پیش از قاعدگی چیست و چرا شخصی باید دچار این نوسانات شدید شود؟
احتمالاً بعد از آشنایی با این علائم و نشانه‌ها این سوال برایتان پیش آمده که دلیل سندروم پیش از قاعدگی چیست و چرا شخصی باید دچار این نوسانات شدید شود؟
اولین دلیل برای بروز نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی تغییرات و نوسانات هورمونی است که به دلیل فروریختن دیواره رحم و آزادشدن تخمک‌های بارور نشده رخ می‌دهد. این تغییرات هورمونی گاهی اوقات می‌تواند بسیار شدید باشد و فرد را دچار خستگی یا دیگر علائم به صورت مزمن کند. در این شرایط باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تغییر و تحولات شیمیایی نیز دیگر عامل سندرم پیش از قاعدگی است. سروتونین ماده مغزی است که یکی از اصلی‌ترین انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز است. سروتونین در دوران قاعدگی دچار نوسان می‌شود و کاهش میزان آن موجب افسردگی، خستگی، اختلال در خواب و برنامه غذایی می‌شود. پس اگر در دوران پریود اشتهایتان از بین رفته یا زیادی حس پرخوری دارید، خودتان را خیلی اذیت یا سر زنش نکنید، زیرا با تنظیم سروتونین دوباره نرمال خواهید شد.
روش‌های درمان PMS
خب احتمالاً در انتهای مقاله منتظر راه‌های درمان PMS هستید اما پیش از شروع درمان خوب است بدانید که تقریباً تمامی بانوان این علائم را دارند که بسته به شدت یا ضعف آن می‌توانند دارو مصرف کنند یا رژیم غذایی‌شان را تغییر دهند.
دارودرمانی فقط توسط پزشک!
تجویز دارو فقط با صلاحدید پزشک است، پس لطفاً و خواهشاً از پیش خودتان شروع به مصرف هیچ دارویی نکنید و به غیر از پزشک متخصص زنان از نصیحت دیگران استقبال نکنید. پزشک متخصص بر اساس الگوریتم قاعدگی، ژنتیک و آزمایش، داروهایی مخصوصی را برایتان تجویز می‌کند که تا 80% درصد این علائم را کاهش می‌دهد.
تغییر سبک زندگی
اگر واقعا به دنبال کاهش علائم سندرم PMS هستید باید سبک زندگی‌تان را سروسامانی بدهید. ورزش را وارد برنامه زندگی کنید، مراقب مصرف میزان نمک و شکر باشید، به وزنتان توجه کنید، غذای سالم بخورید، روزانه 8 لیوان آب بنوشید و به زبان ساده زندگی سالمی داشته باشید.
مداوم ورزش کردن تا حد زیادی دردهای دوران قاعدگی را کاهش داده و با مهار ترشح کورتیزول تا حد زیادی مانع افسردگی می‌شود.
برای روزهای قاعدگی و پیش از آن ریلکس کردن، مدیتیشن، تمرینات یوگا و پیلاتس تا حد زیادی به کاهش استرس و اضطراب شما کمک خواهد کرد. در این دوران مراقب تمرین‌هایتان باشید ولی ورزش را ترک نکنید و حتما تحرک سبکی داشته باشید.
کاهش مصرف غذای چرب و شکر مصنوعی به سلامت پوست و حفظ وزن کمک می‌کند. به این ترتیب پوست سلامت خودش را حفظ می‌کند، البته اگر به پرخوری تمایل پیدا کردید، حواستان به سروتونین باشد و بدانید که این امر طبیعی است و با ورزش کالری اضافه‌اش سوزانده می‌شود.
در این دوران توصیه می‌شود که مصرف کربوهیدارت و کافئین را کاهش دهید و سراغ مصرف پروتئین و سبزیجات بروید. برای برنامه غذایی می‌توانید از متخصص تغذیه کمک بکیرید.
استفاده از مکمل
استفاده از مکمل باید زیر نظر پزشک و بر اساس آزمایش باشد تا از روی میزان کمبود ویتامینی که دارید، بتوانید مکمل مصرف کنید. به صورت کلی مصرف قرص آهن، مکمل کلسیم و منیزیوم، ویتامین E و خانواده ویتامین B در این دوران توصیه می‌شود.
البته بسیاری از بانوان به دارو و مصرف مکمل علاقه‌ای ندارند و ترجیح می‌دهند سراغ طب سنتی بروند و داروهایی مانند دمنوش زنجبیل، دارچین، پونه و … را مصرف کنند. در این مورد بهتر است به جای جستجو در اینترنت و دکان‌های عطاری سراغ پزشک زنان بروید و با او مشورت کنید تا دمنوشی که واقعاً نتیجه می‌دهد را به شما معرفی کند.
سندرم پیش از قاعدگی طبیعی است !
در انتهای مقاله، بعد از آشنایی با نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی و درمان و انواع داروهای مناسب آن احتمالاً متوجه شدید که سندرم PMS برای همه طبیعی است و تقریباً تمام بانوان از یک تا ده نشانه را دارند.
به همین خاطر بهتر است که بیخیال استرس شوید، با این نشانه‌ها آشنا شده و آن‌ها را بپذیرید تا بتوانید این دوران را با سلامت بهتری طی کنید. در صورتی که نشانه‌هایتان خیلی شدید است، مراجعه به پزشک را فراموش نکنید و حتماً تحرک سبکی در این مدت داشته باشید تا به سلامت از این چند روز نیز بگذرید.